این كتابِ به ظاهر كوچك ولى پرمحتوا، دیدگاه‌هاى بزرگان اهل سنت و رهبرى حركت‌هاى اسلامى معاصر را درباره شیعه و ضرورت تقریب بین مذاهب اسلامى نقل مى‌كند، و سپس به تحلیل و بررسى مى‌پردازد.

در صفحاتى از آن كتاب، یادى از شهید بزرگوار ما، حضرت نواب صفوى، به عمل آمده كه اینك ترجمه آن قسمت را به مناسبت سالگرد شهادت نواب صفوى، - قبل از انتشار كامل فارسى كتاب(3 )- به علاقه‌مندان تقدیم مى‌داریم.  سیدهادى خسروشاهى

وقتى نواب صفوى از سوریه دیدن كرد و با شیخ مصطفى السباعى دبیركل اخوان‌المسلمین در آن كشور ملاقات نمود، سباعى نزد وى گله كرد كه بعضى از جوانان شیعه به حركت‌هاى لائیك و ملى ملحق مى‌شوند! و به حركت اسلامى نمى‌پیوندند، و نواب صفوى بالاى منبر رفت و در برابر جمعى از شیعیان و سنیان گفت: «هر كس مى‌خواهد شیعه جعفرى واقعى باشد، به صفوف اخوان‌المسلمین بپیوندد»

ولى نواب صفوى كیست؟ او رهبر سازمان «فدائیان اسلام» شیعى‌‌است. استاد «محمدعلى ضناوى» از «برنارد لویس» نقل مى‌كند: «با وجود اینكه فدائیان اسلام پیرو مذهب تشیع اند، ولى اندیشه‌اى كه درباره وحدت اسلامى دارند، تا حدود زیادى با اندیشه اخوان مصر همانندى دارد و میان آنها تماس‌هایى برقرار بوده است».(5 )

استاد ضناوى وقتى بخشى از اصول برنامه فدائیان اسلام را بررسى مى‌نماید، در آنها وحدت مى‌یابد. «اولا: اسلام یك نظام فراگیر براى زندگى است. ثانیاً: فرقه‌گرایى میان مسلمانان، یعنى میان سنى و شیعه مردود است». سپس از قول نواب صفوى نقل مى‌كند: «بیایید با اتحاد، براى اسلام تلاش كنیم و هر آنچه را جز جهادمان در راه عزت اسلام است، به فراموشى بسپاریم. آیا زمان آن فرا نرسیده كه مسلمانان حقایق را درك كنند و اختلاف میان شیعه و سنى را رها سازند؟»

استاد فتحى یكن ماجراى دیدار نواب صفوى از قاهره و شور و شوق اخوان‌المسلمین، هنگام استقبال از وى را بیان مى‌كند. سپس راجع به صدور حكم اعدام وى از سوى شاه، چنین سخن مى‌گوید: «این حكم ظالمانه، بازتاب شدیدى در كشورهاى اسلامى داشت. توده‌هاى مسلمان كه به دلاوریها و مجاهدت‌هاى نواب صفوى ارج مى‌گذارند از این حكم تكان خورده و به آن شوریدند و با مخابره هزاران تلگرام از سراسر جهان اسلام، حكم صادر شده بر ضد آن مجاهد مؤمن و قهرمان را محكوم نمودند. اعدام وى در دوران معاصر، خسارت بزرگى به شمار مى‌آید.»(6 )

این چنین، نوّاب صفوى از نظر استاد فتحى یكن نه تنها یك مسلمان شیعى، یكى از بزرگ‌ترین شهداى اخوان به حساب مى‌آید، بلكه وى معتقد است: نواب و یارانش با شهادت خود; «به كاروان شهیدان پیوستند، شهیدان جاویدانى كه خون پاك‌شان چراغى خواهد بود كه راه آزادى و فداكارى را براى نسل‌هاى آینده روشن خواهد نمود». همین طور هم بود، و دیرى نگذشت كه انقلاب اسلامى ایران برپا شد و تاج و تخت «شاه» خود كامه را در هم كوبید. شاهى كه آواره و سرگردان شد و فرموده خداى متعال تحقق یافت: )ولقد سبقت كلمتنا لعبادنا المرسلین انّهم لهم المنصورون و ان جندنا لهم الغالبون ( (7 ): ـ همانا عهد ما درباره بندگانى كه به رسالت فرستادیم، پیشى گرفته است. كه البته آنها پیروزمندان خواهند بود. و همواره سپاه ما غلبه خواهند یافت ـ
استاد فتحى یكن، پس از اعلام شناسایى رسمى اسرائیل از سوى ایران در دوران شاه مى‌گوید:

«عرب‌ها باید در ایران در جستجوى نواب صفوى و برادران نواب باشند. ولى كشورهاى عربى تاكنون این را درك نكرده وندانسته‌اند كه حركت اسلامى به تنهایى پشتیبان مسائل مسلمانان در خارج جهان عرب است. آیا در ایران نواب دیگرى ظاهر خواهد شد؟».(8 ) بدین ترتیب، استاد یكن در انتظار نواب دیگرى است. پس ـ شما را به خدا ـ چرا وقتى نواب و آن كسى كه بزرگ‌تر از نواب است، ـ امام خمینى ـ آمد گروهى چهره برافروختند و عده‌اى دیگر تب كردند؟!

                                                                           ***
... مجله «المسلمون» كه از سوى اخوان‌المسلمین در «قاهره» و سپس در «دمشق» و «ژنو» منتشر مى‌شد، در یكى از شماره‌هاى خود تحت عنوان «با نواب صفوى» مى‌نویسد: «شهید عزیز ـ زنده یاد ـ نواب صفوى، روابط تنگاتنگى با المسلمون داشت و در ژانویه 1954م به عنوان مهمان، در دفتر مجله ـ در قاهره ـ اقامت گزید».(9 )

این مجله سپس دیدگاه نواب صفوى را درباره بازداشت و سركوب اخوان چنین نقل مى‌كند: «وقتى مردان اسلام در همه جا مورد سركوب طاغوتیان واقع مى‌شوند، مسلمانان از اختلافات مذهبى چشم پوشیده و شریك درد و اندوه برادران ستم‌دیده‌شان مى‌شوند. بى‌تردید ما با مبارزه اسلامى‌مان مى‌توانیم نقشه دشمنان را به منظور تفرقه‌اندازى میان مسلمانان خنثى كنیم. وجود مذاهب اسلامى ضررى ندارد و ما نمى‌توانیم آن را ملغى كنیم. آنچه باید براى توقف و منع آن بكوشیم، سوء استفاده از این وضع به سود غرض ورزان است».(10 )

در پایان مقاله مجله، به نقل از نواب صفوى چنین آمده است: «ما اطمینان داریم عاقبت كشته خواهیم شد، و این، اگر امروز نباشد فردا خواهد بود، ولى خون‌ها و فداكارى‌هاى ما اسلام را زنده خواهد كرد و آن را به خیزش واخواهد داشت. اسلام امروز به این خون‌ها و فداكارى‌ها نیاز دارد و بدونِ آن، هرگز به پا نخواهد خاست.»

پیش از آنكه این بخش از روابط اخوان‌المسلمین با شیعیان را به پایان ببریم، اشاره مى‌كنیم: استاد عبدالمجید الزندانى، دبیركل اخوان‌المسلمین در یمن شمالى تا دو سال گذشته، شیعى بود و شمار فراوانى از اخوان یمن از شیعیان هستند.

اكنون بار دیگر باز مى‌گردیم به موضوع جماعت تقریب تا به سخن عضو برجسته جماعت، رهبر بزرگ، محمود شلتوت شیخ الازهر گوش فرا دهیم. وى مى‌گوید: «من به فكر تقریب به عنوان یك خط مشى صحیح ایمان آوردم و از روز اول، در جماعت آن سهیم شدم.»(11 )

----------------------------------------------------------------------------