مراسم با سخنان استاد «هشام قطان» دبیركل جماعت اسلامى آغاز شد. وى در مورد شهید نواب صفوى گفت: «دعوت اسلامى با تار و پود وجود نواب صفوى عجین شده بود و همین، او را به كار و كوشش و امید واداشت و به همین دلیل هم، او دعوت‌گرى بود كه در راه خدا، از هیچ سرزنشى باكى نداشت. او در برابر مزدوران ایستاد و كلمه حق را گفت و اعلام داشت: تنها راه نجات، اسلام است و مزدوران خواستند كه با اعدام او، خود را آسوده خاطر كنند. و بدین ترتیب نواب صفوى به شهادت رسید، اما به زودى، صدها و بلكه هزاران نواب صفوى دیگر پرچم او را به دست خواهند گرفت، زیرا مكتب و دعوتى كه نواب صفوى را ساخته بود، همچنان در دل‌هاى داعیان راه خدا جاى دارد و ما در اینجا اعلام مى‌كنیم: اى نواب! ما بر سر پیمان خود هستیم!»...
سپس استاد «فایز ایعالى» رشته كلام را به دست گرفت و گفت: «درود بر تو اى برادر شهیدم! ما چه قدر آرزو داشتیم همراه تو با كاروان شهیدان مى‌بودیم. سلام بر تو، از این پایگاهى كه گروهى از برادران ایمانى تو در آن جمع شده‌اند و رابطه «عقیده»، آنها را با تو پیوند مى‌دهد. عقیده‌اى كه گروهى در راه آن جان باخته‌اند و گروهى دیگر، در انتظار وفاى به عهد، آماده شهادت به سر‌‌مى‌برند.
سلام بر تو اى برادر شهید، در هر كجا كه هستى. اما، ما احساس مى‌كنیم روح پاك تو بر بالاى سر ما پرتو افكنده است. ما احساس مى‌كنیم فداكارى و جانبازى تو نمونه‌اى روشن از جهاد واقعى را نشان مى‌دهد و ما مى‌بینیم كه خون تو بر مزدوران لعنت ابدى شده و راه را براى آیندگان هموار مى‌سازد.
در اینجا باید یادآور شوم: هیچ بزرگداشتى، اگر با معانى و مفاهیم معنوى همراه نباشد، مفید نخواهد بود و هیچ نوع مفاهیمى هم، اگر ما را در راه كار و كوشش بیشتر، و زدودن عار و ننگ به پیش نراند، ثمر بخش نخواهد بود. پس یادآورى خاطره شهادت نواب صفوى، در درون ما روح پایدارى در برابر باطل و استحكام پیوند با حق و آمادگى كامل و لحظه به لحظه براى لقاءالله و شهادت در راه خدا را به حركت و جوشش درمى‌آورد، زیرا تنها نفس مؤمن، در پناه و سایه ایمان، ارزش جهاد و لذت لقاءالله (عزوجل) را درك مى‌كند.
استاد «فایزایعالى» سخنان خود را چنین پایان داد: «زندگى و مبارزه نواب صفوى، امپریالیسم و مزدوران آن را به هراس انداخته بود و آنها با جعل اكاذیب و نشر اتهامات و اعدام او، خواستند خود را رها سازند، اما نمى‌دانند كه اگر یك شهید از ما به خاك و خون بغلتد، یكى دیگر پرچم او را در دست خواهد گرفت. زیرا ریشه و بنیاد دعوت ما به خدا بر مى‌گردد و راه جهادى ما، فیصله بخش میان كفر و ایمان است و شهیدان ما روشنایى بخش راه ما هستند. پس درود و سلام حق بر تو باد در هر زمان و در هر مكان».
آنگاه نماینده سازمان دانشجویان حركت اسلامى لبنان برادر «رشید میقاتى» به سخن پرداخت و درباره مفاهیم این بزرگداشت و درس‌هایى كه مى‌توان از آن آموخت، سخن گفت و افزود: «این بزرگ داشت بر همگان كاملا روشن مى‌سازد كه حركت اسلامى در سراسر روى زمین، در فلسطین، در مصر، در ایران و تركیه و الجزائر و... همچنان پیش مى‌تازد، و هر روز شهیدى تقدیم استمرار راه مى‌كند تا به دنیا نشان بدهد: اسلام همچنان زنده است و مكتبى كه مى‌تواند مجاهدى همچون نواب صفوى را در راه حركت اسلامى تربیت كند، بى‌تردید همچنان توانایى آن را دارد كه افراد دیگرى را به جبهه نبرد بفرستد كه آماده‌اند همه چیز خود را در راهِ خدا فدا كنند.
این بزرگ داشت در واقع به ما درس ایثار و فداكارى در راه خدا را مى‌دهد: )ان الله اشترى من المؤمنین اموالهم و انفسهم بأن لهم الجنة (پس ما باید از این بزرگداشت استفاده كرده و به راه خود ادامه دهیم و در جامعه‌اى كه دشمنان اسلام، با احزاب و گروه‌ها و شكل‌هاى گوناگون، براى نابودى اسلام به میدان آمده‌اند، به كار و كوشش و جهاد بپردازیم و باید در این راه از هیچ سرزنشى باك نداشته باشیم كه خداوند وعده پیروزى قطعى را به ما داده است.
سپس برادر «مصباح صارى» مسؤول سازمان كارگران جماعت اسلامى برخاست و ضمن سخنانى گفت: «هدف ما از این بزرگداشت، آن نیست كه فقط یاد نواب صفوى را گرامى بداریم یا بخواهیم مجسمه او را در میدان‌ها نصب كنیم، بلكه ما مى‌خواهیم از خصلت‌هاى نیك اومانند صبر و جهاد و ایثار و ایمان ژرف به خداوند توشه‌اى اخذ كنیم. دعوت ما براى نجات میلیون‌ها انسانى است كه در سراسر جهان به سر مى‌برند و دورى از اسلام آنها را از آرامش و صلح دور ساخته است. اسلام منادى داد و انصاف و گسترش عدل اجتماعى راستین است، پس چرا ما از آن دور بوده و به سوى فرهنگ غرب چشم بدوزیم؟!
شما اى برادران! داراى مسؤولیت بسیار بزرگى هستید كه كوه‌ها توان حمل آن را نداشتند و شما آن را برعهده گرفته‌اید، تا بتوانید زندگى نوینى را بسازید كه آكنده از ایمان و جهاد تا آخرین قطره خون باشد، همانطور كه شهید ما نواب صفوى آن چنان‌‌بود. او در جهان اسلام براى جهاد در فلسطین نیروها را آماده كرد و در واقع افق فكرى او شامل همه جهان بزرگ اسلام بود...».
***
در پایان این مراسم استاد «فتحى یكن» به نام جماعت اسلامى لبنان سخن آغاز كرد و چنین گفت: «اگر ما ارزش و موقعیت استراتژیك و سیاسى ـ نفتى ایران را از دیدگاه دول جهان ندانیم، نمى‌توانیم ارزش حركت اسلامى در ایران را درك كنیم. پس از جنگ جهانى دوم، آمریكا به نفت ایران چشم دوخت و آنگاه پیمان‌ها و قراردادهاى نظامى، سیاسى، اقتصادى با شاه منعقد ساخت كه مهم‌ترین آنها پیمان سنتو (پیمان بغداد سابق) بود. از سوى دیگر روسیه شوروى، با تمام توان و با استفاده از همه وسایل تبلیغى كه در اختیار داشت، در فكر ایجاد یك دگرگونى در داخل ایران بود تا بتواند به سود منافع خود از آن بهره بردارى كند و از آنجا به خلیج فارس راه یابد.
البته كشمكش داخلى نیز بسیار شدید و خشن بود و احزابِ گوناگون، پنهان و آشكار به فعالیت پرداخته بودندكه از آن جمله حزب مردم، حزب توده، نیروى سوم حزب ایران و دیگر احزاب ملى گرا بودند كه در مقابل آنها حركت اسلامى و جمعیت فدائیان اسلام قرار داشتند. بدینگونه حركت اسلامى ایران در میان سازمان‌ها و گروه‌هاى متعددى قرار گرفت كه به خاطر كشیدن ایران به سوى اردوگاه غرب و یا اردوگاه شرق، با هم به نزاع پرداخته بودند. به همین دلیل بود كه حركت اسلامى ایران مى‌بایست به وظیفه خود در حفظ بى‌طرفى ایران و نپیوستن آن به شرق و یا غرب، بكوشد و از همین جا علت خشونت نبردها آشكار مى‌شود.
حركت اسلامى ایران در قبال توطئه‌هاى چپ و راست مى‌بایست خشن، صریح و شجاع باشد، ولو آنكه این روش، سرانجامى جز مرگ و شهادت نداشته‌‌باشد.
سپس «استاد فتحى» از زندگى نواب صفوى سخن گفت كه همواره آكنده از مهر و عطوفت به برادران، و شدت و خشونت در مقابل دشمنان خدا و مردم بود. آنگاه استاد «فتحى یكن» سخن از حركت‌هاى اسلامى معاصر دیگر به میان آورد كه با پیدایش اسلام به وجود آمده‌اند و نواب صفوى‌ها و فدائى‌هاى اسلام را در ایران تقدیم اسلام كرده و در سراسر سرزمین‌هاى اسلامى از مراكش تا اندونزى همچنان استمرار و امتداد دارند.
در اندونزى حزب ماشومى اسلامى به رهبرى دكتر «محمد ناصر» با امپریالیسم و كمونیسم مى‌جنگد. در پاكستان جماعت اسلامى به رهبرى «سید ابوالاعلى مودودى» پیش مى‌تازد. در ایران فدائیان اسلام، به رهبرى نواب صفوى، در تركیه حركت نور به رهبرى «ملاسعید نورسى»، در عراق حركت «برادرى اسلامى» به رهبرى شیخ «محمد محمود صواف» در اردن، مغرب، تونس، لیبى، سودان والجزائر... و سراسر جهان اسلام، حركت‌هاى اسلامى دیگرى به نبرد ادامه مى‌دهند و پیروزى نهایى از آن مؤمنان خواهد بود».
***
... این بود خلاصه‌اى از سخنان برادران مسلمان لبنانى، در چهل سال پیش كه به مناسبت شهادت نواب صفوى در بیروت مراسم بزرگداشت برپا كرده و گزارش آن را در هفته‌نامه «المجتمع» منتشر ساختند. جماعت اسلامى لبنان هم اكنون هفته نامه «الامان» را منتشر مى‌سازد و استاد «فتحى یكن» رئیس گروه پارلمانى اسلامى در مجلس ملى لبنان است.
سید هادى خسروشاهى - 22/10/74
--------------------------------------------------------------------------------
