1ـ هنگام بازگويى سخنان ائمه اهل سنت گفتيم كه حديث «لا مهدى الاّ عيسى بن مريم» با احاديث صحيح وارده درباره «مهدى»، به علت ضعيف بودنش، تضادى ندارد ولى اگر به گفته بعضى از علماء، معناى آن اين باشد كه هيچ مهدى كامل نيست مگر عيسى بن مريم امكان جمع ميان اين دو ميسّر نيست، و اين معنا مهدى بودن غير عيسى(عليه السلام) را، كه احاديث بر آن دلالت دارد، نفى مى كند.

2ـ آنچه كه احاديث «مهدى» بر آن دلالت دارد از جمله: قيام وى براى يارى دين خدا و آكنده شدن زمين از عدل و داد در دوران او، با پيدايش رجال و پيروانش و خصومت شان با مسلمانان در آن دوران، منافات ندارد.

همچنين ادله اى كه مى گويد اشرار همراه اغيار به زندگى ادامه مى دهند، منافاتى با احاديث مهدى در مورد گسترش عدل و داد ندارد، زيرا آنچه در احاديث مهدى آمده بر كثرت خير و نيرومندى مسلمانان و چيرگى و تفوّق آنان بر ديگران دلالت دارد و اين وجود افراد ناپاك و شرور در زمان او را نفى نمى كند. ما بر اين باوريم كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) و جانشينانش در دوران خود زمين را پر از عدل و داد ساختند ولى در دوران آنان هم دشمنان زيادى وجود داشتند كه هدايت نيافتند و قرآن فرمايد: «بگو خاص خداست دليل محكم و رسا، اگر مى خواست همه شما را هدايت مى كرد».1

3ـ اينكه احاديث «مهدى» برآكنده شدن زمين از ظلم و بيداد در دوران پيش از خروج وى دلالت دارد، دليل اين نيست كه پيش از وى تمامى كره زمين از نيكوكاران تهى مى گردد، زيرا پيامبر(صلى الله عليه وآله) در احاديث صحيحى كه نقل شده، خبر داده كه گروهى از امّت وى همچنان در راه حق خواهند بود تا اينكه فرمان خدا فرا رسد. از جمله حديثى كه «مسلم» از «جابر» روايت كرده كه او از پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله) شنيده است كه فرمود:

 

گروهى از امّتم همچنان در راه حق پيروزمندانه مى جنگند. آنگاه عيسى بن مريم فرود مى آيد و امير آنان مى گويد: بيا براى ما نماز بگزار و او مى گويد: نه، بعضى از شمايان بر بعضى ديگر اميرند كه خدا اين امت را گرامى داشته است، اين احاديث و احاديث «مهدى» دلالت دارد كه حق همچنان استمرار دارد ولى در پاره اى دوران غلبه از آن اهل حق مى شود و حق گسترش مى يابد، آنچنان كه در دوران پيامبر(صلى الله عليه وآله) و دوران مهدى و عيسى بن مريم هست، و در پاره اى از دورانها اين گستردگى كمتر مى گردد و اهل حق دچار ضعف مى شوند، اما اينكه حق به كلّى از هم فرو پاشد و از بين برود، مسئله اى است كه از زمان پيامبر(صلى الله عليه وآله) تاكنون نبوده و در آينده نيز نخواهد بود.