سه سال در مصر

...استاد به مدت سه سال - از اواخر 1379 تا 1383 هـ . ش - رياست هيئت ديپلماتيك ايران را در مصر - قاهره - به عهده داشت. در اين مدت، استاد ده ها ملاقات و ديدار با شخصيت هاي برجسته سياسي مصري، اعم از مسئولين رسمي دولتي - و غير دولتي - مانند رئيس جمهوري، وزير خارجه، مشاور رياست جمهوري، رؤساي كميسيون هاي مختلف پارلمان، سفراي كشورهاي اسلامي و دوست ايران - مقيم قاهره - و رؤساي احزاب سياسي عمده، مسئولين نهادهاي مختلف و ارباب جرايد سياسي - با فراگيري همه طيف ها - انجام داد و نتايج اين ديدارها، به طور مكتوب به وزارت امور خارجه ايران، ارسال گرديد...
روابط صميمانه استاد با شيخ الازهر - شيخ محمد سيد طنطاوي - و ديگر علماي الازهر، يكي از درخشان ترين دوران هاي روابط علماي شيعه و سني بهوجود آورد كه نتايج بسياري در مسئله تقريب بين مذاهب اسلامي و اتحاد مسلمين داشت...
به موازات كارهاي رسمي سياسي، استاد در سمينارها و محافل علمي - فرهنگي - دانشگاهي و ميزگردهاي مختلف در مصر، شركت فعال داشته و به ايراد سخنراني و روشنگري در موضوعات همايش ها پرداخت.
كوشش براي تشكيل نخستين ميزگرد تقريب بين مذاهب اسلامي در قاهره - پس از توقف 25 ساله - يكي از فعاليت هاي ثمربخش استاد بود. در اين ميزگرد، شخصيت هاي برجسته مصري چون: شيخ محمد سيد طنطاوي (شيخ الازهر)، دكتر فريد نصر واصل (مفتي مصر)، دكتر محمود حمدي زقزوق (وزير امور مذهبي و اوقاف)، دكتر احمد عمر هاشم (رئيس دانشگاه الازهر) و طرف هاي ايراني: آيت الله شيخ محمد واعظ زاده، آيت الله شيخ محمدعلي تسخيري، آيت الله استاد سيدهادي خسروشاهي، عبدالله قمي (فرزند علامه شيخ محمدتقي قمي) و چندين شخصيت ديگر، شركت داشتند كه گزارش مشروح آن، به زبان فارسي و عربي، در كتاب مستقلي در سال 1380 ش، توسط مركز بررسيهاي - قم، اسلامي منتشر شده است.
خوشبختانه اين اقدام برجسته فرهنگي استاد، مقدمه اي شد كه به ياري خدا، «دارالتقريب قاهره» سرانجام به طور رسمي با شركت علماي الازهر و رياست شيخ محمود عاشور - جانشين سابق شيخ الازهر - آغاز به كار و فعاليت نمود و به زودي فصلنامه خود - رسالة الاسلام - را منتشر خواهد كرد.
لازم به يادآوري است استاد عليرغم روابط فرهنگي - سياسي نيم قرني با اخوان المسلمين مصر، و ترجمه و نشر چندين جلد از آثار رهبري اين حركت اسلامي - از جمله شهيد سيد قطب - نخستين سخنراني خود را درباره مسائل ايران پس از انقلاب، در انجمن ناصري ها! - لجنة التضامن - كه رياست فعلي آن را احمد حمروش از افسران آزاد به عهده دارد، ايراد كرد و عليرغم ديدگاه هاي خاص خود، با رؤساي اغلب جناح هاي سياسي چپ و راست مصري ملاقات و گفتگو نمود كه از آن جمله بود: دكتر اسامه الباز (تنها مشاور رئيس جمهوري)، عمر موسي (وزير امور خارجه)، احمد ماهر (وزير خارجه بعدي)، دكتر حمدي زقزوق (وزير امور مذهبي)، محمد حسنين هيكل (مدير سابق مؤسسه الاهرام)، خالد عبدالناصر (فرزند جمال عبدالناصر)، دكتر حسن حنفي، دكتر محمد ابراهيم فيومي، مهندس ابراهيم شكري، دكتر عادل حسين (دبير كل حزب الشعب و سردبير روزنامه آن)، دكتر محمد عماره، دكتر محمدسعيد جمال الدين، دكتر فهمي هويدي، دكتر حسن نافعه، دكتر محمد ادريس، دكتر محمد مورو، دكتر محمود حماد، دكتر رجب هلال حميده، دكتر عصام العريان، دكتر احمد راسم النفيس، د مرداش العقالي، محمد الدريني، رئيس دارالاشراف، مشايخ بعضي از طرق صوفيه، جمال البنا، سيف الاسلام البنا (برادر و پسر شهيد حسن البنا)، دكتر احمد طيّب (رئيس دانشگاه الازهر)، دكتر علي جمعه (مفتي كنوني مصر)، شيخ مصطفي مشهور (مرشد اخوان)، شيخ مأمون الهضيبي، زينب الغزالي (رئيس جمعية اخوات المسلمات)، صافي ناز كاظم (نويسنده معروف و صاحب آثار منتشر شده بسيار)، دكتر مصطفي لباد، دكتر توفيق الشاوي، دكتر حسّان حساّن عبدالله، دكتر احمد العسال، دكتر كمال ابوالمجد، دكتر سليم العوا، دكتر رفعت سيد احمد، دكتر غمراوي، دكتر عبدالله قمي، دكتر عبدالله المسيري، دكتر كرم شلبي (سردبير روزنامه صوت الازهر)، مكرم محمد احمد (سردبير مجله هفتگي المصوّر مصر)، دكتر محمد مبروك، دكتر عبدالله الأشعل، دكتر هاله مصطفي (سردبير فصلنامه الديمقراطية)، دكتر حسن ابوطالب، احمد حمروش، و ده ها شخصيت علمي - فرهنگي و سياسي ديگر و ده ها نفر از سردبيران، مديران و اعضاء تحريريه جرائد و مجلات مصري...
ديدار و گفتگوي مفصل استاد با «حسين الشافعي» از شخصيت هاي معروف نظامي - سياسي و فرمانده يگان موتوريزه در قيام افسران آزاد عليه رژيم فاروق و معاون عبدالناصر - به مدت چهارده سال - يكي از ديدارهاي تاريخي ماندگار استاد است كه ترجمه متن آن گفتگو در روزنامه اطلاعات، در چند شماره منتشر شده است...
استاد همزمان با انجام امور سياسي، به تأليف و تدوين و نشر ده ها كتاب علمي، تاريخي، عقيدتي و سياسي، در قاهره اقدام نمود كه تأثير مثبت فوق العاده اي در محافل مختلف مصري داشت. اغلب اين آثار با مقدمه و تحقيق و توضيحات استاد منتشر شده است كه از آن جمله است:
نهج البلاغه امام علي(عليه السلام) (با توضيحات شيخ محمد عبده)، مجموعه آثار سيد جمال الدين حسيني (در 9 جلد و 3500 صفحه)، اهل البيت في مصر، عبدالله بن سبا بين الواقع والخيال و عقيدتنا (تأليف آيت الله ناصر مكارم شيرازي) و سرانجام كتاب: «حقيقة علاقة عبدالناصر بالثورة الاسلاميه» كه با اسناد و مدارك، موهومات منتشر شده توسط قومي ها و ناصري ها درباره روابط ناصر با امام خميني(قدس سره) را رد كرده و پاسخ داد.
به موازات اين امور، در زمينه هاي: علمي، فرهنگي، سياسي، نوشتن مقالات متعدد در مجلات گوناگون، مصاحبه هاي مختلف با تلويزيون ها، جرائد يوميه و هفته نامه هاي سياسي - مذهبي مصر، يكي ديگر از خدمات استاد بود كه خوشبختانه مجموعه اين مقالات، مصاحبه ها و پاسخ ها، در كتابي تحت عنوان: «مع الصحافة المصرية» در مراحل پاياني آماده سازي است و به زودي منتشر خواهد شد.
دكتر محمدسعيد جمال الدين (استاد دانشگاه قاهره) به گوشه اي از اين خدمات فرهنگي - علمي - سياسي در مقاله اي خاص، منتشره در مجله «مختارات ايرانيه» - نشريه مؤسسه الاهرام - اشاره دارد و استاد را يكي از برجسته ترين سفراي ايران در مصر مي داند.. (ترجمه مقاله او در همين كتاب آمده است)
دكتر حسن حنفي شخصيت فرهيخته و فيلسوف معاصر مصري كه داراي ده ها جلد تأليف در زمينه هاي فكري، فلسفي، علمي و ديني است، در سفر اخير خود به ايران، - ارديبهشت ماه 86 - كه براي شركت در كنفرانس «حقوق بشر و دين» در «دانشگاه مفيد قم» حضور داشت، ضمن اهداء آخرين كتاب دو جلدي خود تحت عنوان: «من النص الي الواقع»، مي نويسد: «الي العلامه هادي خسروشاهي لعلاقات اخوّيه علميّه، بين مصر و ايران و من ذكريات القاهره» و در ضمن گفتگو با استاد در قم، در ميان جمعي از دوستان گفت: «بيت استاد هادي در قاهره دارالثقافه بود و مكتب او هميشه به روي انديشمندان و محققان مصري باز بود و دوستان مصري همواره از ايشان به نيكي ياد خواهند كرد».
يادداشت هاي استاد درباره فعاليت ها و اقداماتي كه در مصر انجام داده اند تحت عنوان: مصر از درون در 500 صفحه تنظيم شده كه در صورت انتشار، بي ترديد يكي از آثار سياسي - تاريخي ماندني و خواندني خواهد بود.