• صفحه اصلي
  • زندگينامه
  • كتابها
    • كتب فارسي
    • كتب عربي
    • دانلود كتاب
  • مقالات
    • سياسي
    • فرهنگي
    • تاريخي
  • مصاحبه
    • سياسي
    • فرهنگي
    • تاريخي
  • خاطرات
    • علما و مراجع
    • شخصيت هاي داخلي
    • شخصيت هاي بين المللي
  • آلبوم
    • شخصيتهاي بين الملي
    • شخصيتهاي ايراني
    • علما و مراجع
    • كنفرانسها
    • مصر
    • واتيكان
    • متفرقه
  • ويژه نامه
  • اخبار
    • اخبار سايت
    • اخبار فرهنگي
  • پيوندها
  • تماس با ما

ويژه نامه

يادمان استاد خسروشاهي رحمت الله عليه
يادمان استاد خسروشاهي رحمت الله عليه

تبليغات

پايگاه اطلاع رساني مركز بررسي هاي اسلامي جستجوي كتاب در كتابخانه مركز بررسي هاي اسلامي نرم افزار مجموعه آثار استاد خسروشاهي در نور فروش اينترنتي كتب انتشارات كلبه شروق

نگاهي به ميراث فكري ـ اجتماعي «شيخ حسن البنا» مؤسس و مرشد اخوان المسلمين (بخش دوم)

موضوع مقاله : سياسي ,


نقش اخوان در رشد اندیشه سیاسی اسلام

اشاره:مطلب حاضر که، بخش دوم آن در پی از نظر خوانندگان گرامی می گذرد، مقاله ای است که نگارنده محترم، به درخواست مولانا قاضی حسین احمد، رهبر جماعت اسلامی پاکستان و به مناسبت یکصدمین سال تولد شیخ حسن البنا، مرشد اخوان المسلمین به رشته تحریر در آورده است.

شناخت و تسلط نویسنده مقاله بر موضوع، کمک کرده است تا خواننده به بهترین نحو ممکن با سیر تولد و تکامل مکتب اخوان المسلمین و تأثیر شگرف آن بر سیر اندیشه و تحولات سیاسی جهان اسلام آشنا شود. نویسنده، ساختار شخصیتی شیخ حسن البنا را عاملی بسیار تعیین کننده در این روند می داند.

                                                                                   ***
علل انحطاط جهان اسلامی

در راستای اندیشه پیرامون چگونگی ایجاد یک نهضت اسلامی فراگیر، حسن البنا به پژوهش درباره علل و اسباب انحطاط جهان اسلام می پردازد تا در پرتو این پژوهش ها و مطالعات، آفت ها و اشتباهات گذشته و تجربه انحطاط جهان اسلام تبیین و به روند برپا نمودن نهضت اسلامی کمک و یاری کند، تا تجربیات تلخ انحطاط و فروپاشی جهان اسلام دگربار تکرار نشود. مرشد اخوان المسلمین در رساله «بین الامس والیوم» (میان دیروز و امروز) به جستجوی علل عقب ماندگی جهان اسلام می پردازد و از دیدگاه وی عوامل زیر نقش مؤثری در عقب گرد دولت اسلامی و درنگ در تمدن آن داشته اند.

اختلافات سیاسی و نژادی و منازعه بر سر مقام و جاه

دولت های اسلامی طی قرن های گذشته دچار اختلافات سیاسی و قومی شده و زمینه های تفرقه و تشتت امت اسلامی را فراهم آورده اند.

اختلافات

اختلافات مذهبی میان فرقه ها و فرقه ای و مذهبی: مذاهب اسلامی، ارکان وحدت اسلامی را متزلزل نموده و بستر فروپاشی پایه های اتحاد اسلامی را مهیا نموده است.

دنیا طلبی و فرو رفتن در لذت های دنیوی

از مهم ترین عوامل عقب ماندگی جهان اسلام از دیدگاه او، «دنیا طلبی» مسلمانان و دوری از اعتقاد به آخرت و رها کردن تعالیم اسلامی در تنظیم زندگی در این دنیا بوده است. علت اساسی ضعف مسلمانان از دیدگاه البنا «حب دنیا و ترس و بیزاری از مرگ» بوده است که دراین راستا حیات اخروی و شهادت طلبی و مجاهدت را به فراموشی سپردند. از دید او فرورفتن در لذت های زودگذر دنیوی عوامل ضعف انسان ها و دولت ها را فراهم می کند.

دور شدن از چرخه تمدن انسانی و کسب مهارت ها و فنون و علوم جدید

با بسته شدن مراکز علمی و فکری و مهجور شدن کتابخانه ها و تعطیلی خانه های علم و فضیلت، جهان اسلام از لحاظ فکری و تمدنی عقب ماند و فرو رفتن اندیشمندان جهان اسلام در علوم و فلسفه های عقیم و نابارور دیگران، اوضاع علمی و فکری جهان اسلام را با بحران داخلی ساخت.

مسلمانان با فراموش کردن احادیثی همچون: «اطلبو العلم من المهد الی اللحد» (ز گهواره تا گور دانش بجو) و «اطلبو العلم ولو فی الصین» (دانش را گرچه در چین باشد بجو) از قافله تمدن و علم عقب مانده و در واقع چیرگی جهالت، عامل کلیدی در انحطاط امت اسلامی بوده است.

مغرور شدن حاکمان مسلمان و عدم اهتمام به امور مسلمین

دولتمردان مسلمان به اقتدار و تسلط ظاهری خود مغرور گشته و اهتمام به امور مسلمانان را فراموش کردند و از سوی دیگر رها کردن مسئولیت ها و تعهدات و وظایف خطیر رهبری امت اسلامی از دیدگاه حسن البنا عوامل اصلی شکست و ضعف این امت بوده است.

پیروی کورکورانه از دولت های قدرتمند و زورگو

شکست مسلمانان در برابر قدرت های استعماری و بیگانه زمینه را برای پیروی کورکورانه بلاد اسلامی از اهداف و اندیشه های این قدرت ها، فراهم ساخت و تقلید بدون بررسی، از فرهنگ غربی مایه انحطاط امت اسلامی گردید.

روش حسن البنا در برپایی نهضت اسلامی

حسن البنا رهبر و مؤسس اخوان المسلمین با حضور عینی در عرصه سیاست و جامعه مصر، با جریانات سیاسی و فرهنگی حاکم در این جامعه آشنا شده و از خواسته ها و مطالبات قشرهای مختلف جامعه مصر آگاه گشته و با بهره گیری از تجربیات سلف صالح و رهبران جریان های پیشین اسلامی، روش ویژه ای در راستای دعوت اسلامی و برپایی یک نهضت اسلامی و مردمی اتخاذ نموده است که می تواند کاملاً با شرایط و مقتضیات زمانه سازگار و مناسب باشد. وی با بینش عمیق اسلامی و با مطالعات تاریخی و پژوهش های فرهنگی و فکری خود، با آگاهی از شیوه های مصلحان و سلف صالح به نتایج زیر رسیده است:

ـ اسلام میان شیوه های اصلاحی و انقلابی، پیوند انعطاف پذیری برقرار کرده است.
ـ تمام ابزارها و شیوه های اصلاحی باید در خدمت زندگی جدید و طرح تغییر انقلاب جامعه باشد.
ـ عدالت طلبی و آزادی خواهی و مساوات جویی، نباید بدیل و جایگزین شریعت الهی باشد.
ـ دموکراسی نباید آلتر ناتیو نظام شورای اسلامی باشد.
ـ دولت انسان گرا و جامعه مدنی غربی، نباید بدیل و جانشین دولت و جامعه اسلامی باشد.

البته ماهیت و هویت روش حسن البنا، در مراحل چندی شکل می گیرد که می توان گفت عبارتند از:

مراحل نهضت 
 
 مرحله تبلیغ و دعوت: در این مرحله افکار و معارف آیین اسلام، به جامعه معرفی و تبلیغ می شود .
مرحله تشکل: در این مرحله یاران و پیروان نهضت اسلامی انتخاب و سازماندهی می شوند تا ضمن تقویت روند تبلیغات اسلامی، زمینه را برای ظهور دولت اسلامی در عرصه سیاست و جامعه فراهم سازند.
مرحله ایجاد دولت اسلامی: در این مرحله نظام سیاسی اسلامی در جامعه برپا می شود و احکام و شریعت الهی اجرا و عملی می گردد.
مرحله احیای خلافت اسلامی ـ حکومت اسلامی فراگیر ـ

صفحات -> 1 - 2



تمامی حقوق سایت برای دفتر حفظ و نشر آثار و اندیشه های استاد سید هادی خسروشاهی (ره) محفوظ است