ويژه نامه

يادمان استاد خسروشاهي رحمت الله عليه
يادمان استاد خسروشاهي رحمت الله عليه

تبليغات

نگاهي به خاطرات و زندگي صبحي (قسمت سوم)

موضوع مقاله : تاريخي ,

نگاهي به خاطرات و زندگي صبحي (قسمت سوم)
 
بدعتهای جدید
بهاییت که هیچ اصل ثابت عقلی و نقلی متکی بر وحی و نبوت نداشت، به قول صبحی «اساسش در حقیقت و معنی بر معتقدات و اظهارات لفظیه است نه اصول و مبادیه اخلاقیه»(69) به همین دلیل هر رئیس فرقه بهایی اظهارات لفظیه جدیدی را که هیچ مبنای عقلی هم نداشت را اظهار می کرد. صبحی به سه مورد از فرمانهای شوقی افندی اشاره کرده است.
چند سالی از درگذشت عبدالبهاء گذشته و شوقی لجام کارها را به دست گرفته و نخست فرمانی که داده بود این بود که نامه ها و برگهایی که باب و بهاء به خط خود نگاشته اند گردآوری شود تا برای او بفرستد و هرچه هست در نزد او باشد تا اگر در میان آنها چیزی باشد که به کار این کیش زیان دارد و سزاوار نیست مردم بدانند، پنهان ماند. فرمان دیگرش این بود که هر یک از بهاییان که بخواهند از شهر خود به جای دیگر بیرون از کشور بروند باید از او پروانه بگیرند، وگرنه رانده می شوند. دیگر آنکه هیچ یک از بهاییان نمی توانند با کسی که راندۀ درگاه شوقی شده روبه رو شوند و سخن بگویند هرچند پدر و پسر باشند. از این گونه فرمان ها و دستورها بسیار دارد که مایۀ ریشخند دانایان است.(70)
فرمان دوم شوقی افندی تأثیرات منفی بسیاری در میان بهاییان به جای گذاشت که حتی برخی به خودکشی و قتل هم انجامید.
زنی بود به نام حاجی طوطی خانم همدانی از بهاییان پابرجا، برای دیدن پسرش به امریکا رفت و چاره ای نداشت. شوقی او را برای آنکه دستور رفتن امریکا را نداشت راندش، در بازگشت به طهران دختران و دامادهایش که بهایی بودند از ترس «محفل روحانی» نتوانستند از مادر دیدن کنند. پس از چندی پیرزن بیمار شد و هرچه لابه و درخواست کرد که من بیمارم و به زودی از جهان می گذرم بگذارید در دم واپسین فرزندانم را ببینم محفل روحانی نگذاشت، مُرد و فرزندان از ترس به سراغش نرفتند. اکنون می پرسید «محفل روحانی» چیست؟ هر سال در یکم اردیبهشت ماه بهاییان هر شهری نه نفر را از میان خود به دستور ویژه ای برمی گزینند که بست و گشاد کارها در دست آنهاست و مردم آن شهر باید دستور محفل را کار بندند هرچند با راستی و درستی سازش نداشته باشد. و تا بیت عدل درست نشده محفل، کار او را می کند و خوب بخواهید بدانید ، محفل، بچه بیت عدل است.(71)
صبحی حکایت های دیگری از گرفتاری ها و بدبختی های بهاییان ارائه داده است که در کمتر منبعی یافت می شود. روی گردانی بسیاری از بهاییت در نتیجه این بدعت های بی اساس بود.
 
جهودان بهایی
توصیف صبحی از فعالیت های بهاییان در این مقطع در کتاب پیام پدر بسیار حائز اهمیت و قابل توجه است. نکاتی که در صفحات پایانی این کتاب وجود دارد شایستۀ دقت مضاعف پژوهشگران است.
بدون تردید بخشی از اعتراضات علما و مراجع در نهضت اسلامی سال 1342 عکس العمل به وضعیت بهاییت در ایران بوده است.(72) به نظر می رسد که نفوذ وحشت انگیز بهاییان در این ایام صبحی را واداشته است تا به قدر مقدور به افشاگری بپردازد و هرچند که عنوان خطاب او جوانان است:
همه کسانی که روزی دراین کیش استوار بوده و سرافرازی می نمودند به کناری رفتند و اکنون یک مشت جهود در این کیش امده اند که از سویی نام یهودی را ننگ می شمارند و از سویی با مسلمانی دشمن اند و به گفتۀ مردم می خواهند ایزگم کنند و اگر کسی بپرسد شما چه دینی دارید بگویند: بهایی دیگر نامی از کیش خود نبرند. این را هم بدانید که من با مردم هیچ کیش و آیینی دشمنی ندارم. و در میان اسرائیل دوستان زیادی دارم ولی با اینگروه که به دروغ و از راه ریا خود را بهایی نامیده و من آنها را جهود می خوانم دل خوشی ندارم زیرا اینها در سایۀ این نام که مردم اینها را یهودی ندانند کارهای زشت بسیار کرده اند که زیانش به همه مردم کشور رسیده است.
گرانی خانه ها و بالا بردن بهای زمینها و ساختن داروهای دغلی و دزدی و گرمی بازار ساره خواری و بردن نشانه های باستانی به بیرون کشور و تبه کاری و ناپاکی و روایی بازار زشت کاری و فریب زنان ساده به کارهای ناهنجار همه با دست این گروه است که از نام یهودی گریزان و به بهایی گری سرافرازند.(73)
مطالب پایانی کتاب پیام پدر حکایت از آن دارد که صبحی از بهاییت و بهاییان دل پُری دارد. او به شرح یکی از بهاییان بچه دزد می پردازد یا از دزدی رئیس بهایی حسابداری بنگاه تلفن حکایت می کند و یا در شرح یکی از مبلغان این طایفه به نام آشچی می نویسد:
یکی از مبلغان این طایفه آشچی نام به یکی از خانمهای بهایی «کتاب اقدس» که نوشته و دستورهای بهاست، می آموخت. رفته رفته پا از جاده خاکی بیرون گذاشت و زن بیچاره را فریب داد و شیفتگی نمود و گفت: فرموده اند: «رفع القلم» (در این روز به پای کسی چیزی ننویسند) آرزویش این بود که با او یار و هم خواب شود. روزها این چنین بودند تا روزی که شوهر ناگهان به خانه آمد و آن دو را در یک بستر دید. هیاهو و داد و فریاد به راه انداخت، کار به محفل روحانی کشید. بیچاره زن در نزد همسایگان رسوا شد و چون تاب نیاورد خودکشی کرد و پرونده آنها در محفل روحانی است. از این گونه کارها بسیار شد که من برای نگهداری آبروی مردم و امید آنکه بتوانم آنها را به راه راست بخوانم یک یک را نمی گویم ولی این را می گویم که هیچ کس از این بدکاران رانده نشدند و گرفتار خشم شوقی نگشتند.(74)
از دیگر کارها که گزارش مختصر آن را صبحی نگاشته، کلاه برداری کلان بهایی ای به نام عزیز نویدی از ارتش بود که با صحنه سازی، زمین های قلعه مرغی را تصاحب کرد. بیست میلیون تومان ـ مبلغ سرسام آور پنجاه سال قبل ـ از ارتش کلاه برداری کرد و مبلغ فوق را برای شوقی افندی فرستاد.(75)
 
نفوذ روزافزون در ارکان کشور
سیاستهای بهاییت بر این استوار بود تا بر شریان های حیاتی، سیاسی و اجتماعی کشور تسلط یابند که از خاطرات صبحی می توان با گوشه هایی از آن آشنا شد. ارتش و وزارت جنگ از آن جمله است:
یکی از راههایی که مردم را می ترسانند این است که می گویند همه بزرگان کشور و فرمانداران و سروران با ما هستند و هرچه ما بگوییم می پذیرند و کارهایی هم می نمایند که مردم باور می کنند. در این باره نمی خواهم پُر سخنی کنم. با یک نمونه از آن، شما را آگاه می سازم که در چندین سال پیش بوده و اکنون نیرنگهایشان زیادتر شده. در نامه ای می نویسند: 25 نفر از جوانان بهایی را وزارت جنگ و وزارت خانه های دیگر به اروپا فرستادند!(76)
 
تاراج میراث فرهنگی
از دیگر کارکردهای خیانت کارانه بهاییت، تاراج میراث فرهنگی و آثار باستانی ایران است:
... در میان مردم این کشور دسته ای هستند که در آنها دروگر، ورزی، نانوا، آهنگر، گل کار، چاپ گر، نویسنده و هنرور نیست! هر چه هست دارو فروش، آن هم بیشتر دغلی... آنتیک خر برای اینکه نشانه های باستانی را از نهرها و ده ها به دست بیاورند و به بهای اندک بخرند و به بیرون کشور به چندین برابر بفروشند و با پشت هم اندازی سودها ببرند و به مردم و کشور زیان ها برسانند...
صبحی در ادامه به شرح حال دو نفر از جهودان بهایی می پردازد که به مزار بی بی زبیده در ری دستبرد زده در امام زاده را به سرقت برده بودند.(77)
تاراج نسخ خطی کهن نیز بخشی دیگر از کردار بهاییان بوده است:
چندی پیش در انجمنی بودیم که دانشمندان گرد هم بودند. سخن از نشانه های باستانی به میان آمد و از اینکه چگونه اینها را می ربایند. استاد بزرگوار تقی زاده گفت: به ما گفتند یکی از دفترهای باستانی که در دست دو سه تن بود، به بیرون کشور برده اند. یک بخش از آن در ایران است. از نخست وزیر در این باره کمک خواستیم که آن را بخرند. پس از بررسی دانسته شد که آن را هم به در برده اند و در امریکا به بهای هفتاد هزار دلار فروخته اند.
همۀ این کارهای ناستوده با دست اینهاست ولی در بررسی ها و گزارش ها نمی نویسند که این کار از کسی سر زده که بهایی و پیرو شوقی است. اگر می نوشتند می دیدید که نود درصد این پلیدیها از آن گروه است.(78)
 
مظلوم نمایی و شانتاژهای ماهرانه
جهودان بهایی مهارت خاصی در شانتاژ، جوّسازی و فضاسازی مظلوم نمایانه داشته و دارند.
... همه از جهودان می باشند [و] از نام یهودی بیزاری جسته و برای کم کردن بن و نژاد خود به بهایی چسبیده اند. هر تبه کاری و آشوب از آنها سر می زند و چون کسی از آنها بیزاری جست ناله ستمدیدگی بلند می کنند و داد و فریاد به راه می اندازند که ای مردم جهان! ما در ایران آزادی نداریم. ما می خواهیم دشمنی و بدخواهی را از بیخ و بُن براندازیم. ما می گوییم مردم خاور و باختر از هر نپاد و کیش باید برابر و برادر باشند. ما مردم جهان را به این چیزها می خوانیم ولی ایرانیان نمی خواهند که ما این روش را داشته باشیم و می خواهند رستگاران را به هم بزنند...(79)
صبحی برای بیان دغل کاری و نیرنگ سازی بهاییان شاهد غیر قابل انکاری ارائه می دهد. عدم تعلق خاطر بهاییان و رئیس شان به ایران و مردم این کشور از اینجا مشخص می شود که علی رغم ارسال مبالغ سرسام آور پول به شوقی افندی از ایران، در هیچ یک از حوادث طبیعی چون زلزله، هیچ کمکی به مردم آسیب دیده از جانب وی گزارش و دیده نشده است. این واقعیت تلخ از قلم صبحی خواندنی تر است:
در این سالها چندین بار مردم برخی از ده ها و شهرها دچار زمین لرزه و سیلاب و دیگر آسیب ها شدند و نیکخواهان جهان کمکها کردند. آیا شنیدید که شوقی دست کم ده لیره بدهد و با بینوایان همراهی کند؟ کسی نیست به این مرد بگوید تو که دم از این سخن می زنی:
«که ای اهل عالم همه بار یک دارید و برگ یک شاخسار» چرا کوتاهی کردی و از پول گزافی که هر سال با نیرنگ و افسون از کیسۀ مردم نادان این آب خاک در می یاری اندکی از آن را بخشش نکردی؟ اگر تو پا بستۀ این آموزه ای «سراپرده یگانگی بلند شده به چشم بیگانگان یکدیگر را می بینید» چرا پول و خواسته ای را که می شود بینوایان و مستمندان را از آن به نوایی رساند به هزینۀ گنبد طلا و سنگ مرمر می دهی و مردم ساده و بیچاره را سرگرم این اندیشه ها می نمایی؟ آری تنها کاری که در این گونه پیش آمدها می کنی که جز از نهاد پست برنمی خیزد، شادی و شادمانی است که می گویی سپاس خدا را که مردم گرفتار بدبختی و تیره روزی شدند.(80)
از مظلوم نماییهای فریب کارانه این فرقه آگاهی های اندکی در دست است. از این رو نگاشته های صبحی ارزش بسیار دارد چنان که می نویسد:
بسیار پیش آمده است که در شهری یا در دهی میان دو نفر بر سر یک کار کوچک جنگی درگرفته و یکی از آنها در زد و خورد سرش شکسته بی درنگ نزد او رفته و عکس از او برداشته و در روزنامه های جهان پخش کرده که ای مردم! بر ستمدیدگی ما دلسوزی کنید و ببینید چگونه در برابر یک کار کوچک، یک مسلمان سر یک بهایی را می شکند سپس می گویند اینکه چیزی نیست در فلان شهر در نیمۀ شب به خانه یکی از هم کیشان ما ریختند و همه را از زن و مرد کشتند و یک تن را به جا نگذاشتند هر چند کودک شیرخواری بود، باور نمی کنید این هم عکس آنها. آن وقت یک عکس درست می کنند که سه چهار نفر زن و مرد لخت بر روی زمین افتاده و یک سر بریده کودک هم در دست یک نفر است که نشان بیننده می دهد! این عکس را به همه روزنامه های جهان می دهند و چاپ می کنند و آبروی کشوری را می ریزند که صدگونه سود از آنجا می برند و هزار جور نادرستی می کنند.(81)
دسیسه، جوّسازی و سوءاستفاده از ناآگاهی مردم، شگرد همیشگی این فرقه بوده و هست. این دسیسه بازی و شانتاژهای زیرکانه را در اغلب قضایا چون واقعه ابرقو و... می توان دید:
اینها با دست های نهانی آشوبها به پا می کنند و کارهای زشت می نمایند و مردم ساده را برمی انگیزند تا شورشی به راه بیندازند آن گاه به بیگانگان بگویند ببینید این مسلمانان با ما چه می کنند. ما در این کشور از دست اینها روز خوش و آسایش نداریم. ای سروران جهان به داد ما برسید و به فرمانروایان ما بگویید مگر ما نباید آزادانه زندگی کنیم؟ چرا جلوی ستمکاران و نادانان را نمی گیرند... هر چند بهاییان زور و نیرویی ندارند ولی چون در بدسگالی یک روش دارند از ندانستگی مردم بهره ور می شوند.(82)
اکنون لازم است محققان و پژوهشگران تاریخ معاصر باری دیگر حوادث و وقایعی را که در آن بهاییان دخیل بوده اند از نو مورد بررسی قرار دهند. همچنان که صبحی در خاطرات عشق آباد هم به یکی از نقش بازی کردن های دروغین بهاییان اشاره کرده است.
 
دولت در دولت
فرقه بهاییت و سران آن که هیچ تعلق خاطری به ایران و ایرانیان نداشته و ندارند همواره خود را تافتۀ جدابافته از ایران دانسته اند و برای خود ارگانها و سازمانهایی داشتند که وظایف موازی با ادارات حکومتی ایفا می کرد.
بهاییان برای خود سیستم جداگانه ثبت ولادت، ازدواج و مرگ و میر دارند. امر ازدواج و کم و کیف آن در اختیار «محفل روحانی» است؛ ضمن اینکه برای امور قضایی هم تشکیلات اداری دیگری به نام «لجنه اصلاح» دارند. صبحی دردمندانه می گوید:
... این گروه، از مردم دیگر بیشتر از این آب و خاک سود می برند و به نیرنگ های گوناگون در سازمان های کشور، خود و کسان خود را در می آورند ولی اندک دلبستگی به این کشور ندارند. اینها در درون خود سازمان ها در برابر سازمانهای کشور فراهم کرده اند که مایه شگفتی است. به نام «لجنه اصلاح» سازمان دادگستری دارند. به نام «محفل روحانی» سازمان فرمانروایی دارند و سازمان های دیگر دارند که نمی گذارند کارشان به سازمانهای کشور برسد تا آنجا که برگ شناسنامۀ جداگانه برای خود چاپ کرده اند و از هر راهی می کوشند تا مردم را بترسانند و بر همه چیز آنها دست یابند و چیره شوند.(83)
صبحی در ادامه چنین نگاشته است:
شوقی در ایران پا به جهان نگذاشته و هیچ گونه دلبستگی به این کشور ندارد. از کجا این همه خانه و زمین به دست آورده که باید به دستور او دسته ای فریفتار (مبلغ) گروهی نادان را یا بفریبند یا بترسانند تا دارایی خود را به شوقی ببخشند. من اگر بگویم چگونه دارایی پاره ای از مردمان را به دست خود گرفته و زن و فرزندانشان را بیچاره و بینوا کرده اند در شگفت می شوید! از چندین سال پیش هر روز به بهانه ای فرمان فروش خانه و زمین ها را می دهد و پول آن را می خواهد.(84)
از شواهد و قراین آشکار می شود که املاک و میراث پدر صبحی هم به همین سرنوشت دچار شده است.
پدرم که سال پیش درگذشت (1331) مرا از مرگش آگاه نکردند و تا من آگاه شدم خانه را تهی کردند و بی آنکه به من سخن بگویند هرچه بود به جای دیگر بردند. پدرم چندین خانه داشت و چون بررسی کردیم برگ هایی درآوردند که در سال 1311 این خانه ها را به دیگران واگذاشته و آنچه از آن من بوده به شوقی رسیده.(85)
صبحی از عمق نیرنگ بازی و دغل کاری بهاییان چنین پرده بر می دارد:
خوب باریک بین شوید و بیندیشید چون در تهران که پایتخت کشور است با مانند من آدمی که همه می شناسندم این گونه نیرنگ بازی کنند آنچه از من است به دستم ندهند، در گوشه و کنار کشور با مردم بی پناه و بیچاره و بی زبان چه خواهند کرد؟!(86)
و باز دوباره درباره پدر در جای دیگر می نویسد:
... بدانید که اینها پس از آنکه پدر مرا در زندگی هرگونه رنج دادند و او از ترس دَم نزد و نگذاشتند مرا ببیند اکنون که در گورستان خفته است، نمی گذارند من بر سر خاکش بروم و از خدا درباره اش خواهش آمرزش کنم...(87)
آزادی بی حد و حصر جهودان بهایی در ایران، تعجب صبحی را برانگیخته است و غیر مستقیم از هیئت حاکمه می پرسد:
اگر در امریکا گروهی پیدا شوند که در میان خود در برابر سازمان های کشور سازمان های جداگانه درست کنند و باج بگیرند و به نام مردی که آنجایی نیست و آن خاک را ندیده و هرگز دلبستگی به آنجا ندارد با نیرنگ و دستان دارایی پاره ای از مردم را از چنگ آنان درآورد و فرمان نفله کردن دشمنان نیرومند خود را بدهند آن مرد هم با آن بی شرمی بزرگان آن سرزمین را به باد ناسزا بگیرند و هر یک را پاینام (صفت) زشتی بدهند و پناه به خدای جورج واشنگتن را در «اسفل السافلین» بدانند و با ناجوانمردی صدگونه ستم و گزند به مردم برساند و جلو آزادی همه را بگیرد، پروان این چنین مردی را آزاد می گذارند که هر کاری بکنند؟!(88)
و صبحی خود جواب می دهد: «هرگز.»
این بود خلاصه ای از بازخوانی کتابهای خاطرات زندگی صبحی و اما اینکه چرا و به چه علت رژیم پهلوی چنین آزادی بی حد و حصری به بهاییان داده، حتی پزشک ویژه خود ـ سرلشکر دکتر ایادی ـ را از میان بهاییان انتخاب کرده بود موضوع پژوهش و تحقیقی دیگر است و مورد بحث ما در این مختصر نیست.
به امید آنکه مورخان و پژوهشگران معاصر با مراجعه به اسناد و مدارک به دست آمده از درون رژیم پهلوی این موضوع را نیز مورد تحقیق و بررسی خاص قرار دهند.
-----------------------------------------------------------------------
69- خاطرات، ص 302.
70- پیام پدر، صص 185 ـ 184.
71- همان، ص 185.
72- برای آگاهی بیشتر ر.ک: خاطرات حجت الاسلام محمدتقی فلسفی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1367، صص 199ـ 185.
73- پیام پدر، ص 227.
74- همان، ص 234.
75- همان، ص 236.
76- همان، ص 237.
77- همان، ص 239.
78- همان، صص 240 ـ 238.
79- همان، ص 240.
80- همان، ص 241.
81- همان، صص 244 ـ 243.
82- همان، ص 264.
83- همان، ص 247.
84- همان، ص 248.
85- همان، ص 236.
86- همان، ص 237.
87- همان، ص 246.
88- همان، ص 251.