در رابطه با اتهاماتي چون كمك مالي شاه به شيعيان لبنان، ايشان فرمودند كه نه، ما احتياجي به كمك مالي هيچ­كس نداريم و مردم لبنان و مهاجريني كه در آفريقا و اروپا هستند خودشان كمك مي‌كنند و ما نياز مالي نداريم كه بخواهيم از طريق شاه و يا توسط كس ديگري از دولت، برطرف كنيم. در نظرم هست كه در يك سفر ديگر، شايد در الجزاير بود و يا جاي ديگر، همين موضوع يعني مسئلة كمك را من مطرح كردم كه ايشان فرمودند چنين چيزي صحت ندارد و يكي از علل سرد شدن روابط آقايان، يعني نظام ايران، با من اين بود كه طبق پيشنهاد خود آقايان، آنها مي‌خواستند چهار ميليون دلار براي ساختن بيمارستاني جهت شيعيان، در بيروت هديه بدهند و ما هم گفتيم كه مي‌پذيريم، براي اينكه هركس كه براي ساختن بيمارستان بخواهد كمك كند ما به طور طبيعي مي‌پذيرفتيم و بعد هم آمار را منتشر مي‌كرديم و مي‌نوشتيم كه مثلاً چند ميليون دلار هم دولت ايران داده است، چون باكي نداشتيم و امر خيري بود براي استفاده عموم، دولت ايران هم پولش كه مال خودش نبود، مال مردم بود و وقتي كه ما از دولت لبنان و يا دول عربي و اسلامي ديگر كمكي را بدين منظور بپذيريم، اگر دولت ايران هم كمك مي‌كرد مي‌گرفتيم و آخرالامر هم بيلان مي‌داديم. منتهي اين پول ايران هيچ­وقت پرداخت نشد و علت آن هم اين بود كه سرهنگ قدر سفير آن زمان ايران در بيروت پيشنهاد كرد كه در صورت پرداخت تمامي هزينه ساخت بيمارستان توسط ايران، بالاي سردر بيمارستان نوشته شود كه با كمك «اعلي­حضرت همايوني شاهنشاه آريامهر» اين بيمارستان ساخته شده است و ما هم اين پيشنهاد را نپذيرفتيم.

 

ما اسم هيچ­كس را نمي‌نويسيم، به نام يكي از ائمه نام‌گذاري مي‌كنيم و توسط مجلس اعلاي اسلامي شيعه هم ساخته مي‌شود. آنهايي كه كمك كردند بعداً اسمشان در ليست آمار و ارقام بيلان بيمارستان خواهد آمد. «قدر» اين مسئله را نپذيرفت و ما هم پول آنها را نپذيرفتيم. بنابراين هيچ‌گونه كمكي از نظام دريافت نكرديم و به ياري حق هم احتياجي نداشتيم.

 

بعد اضافه كردند كه درست است كه من با ايشان اختلاف سليقه دارم و ايشان هم گاهي ما را اذيت مي‌كند، ولي اين اختلاف سليقه معنايش اين نيست كه اجازه بدهيم نيروهايمان به هدر بروند و آنها را به ايران بفرستند تا زنداني شوند و ...

متأسفانه من اخيراً در خاطرات آقاي جلال‌الدين فارسي خواندم كه اصلاً باعث دستگيري ايشان و آقاي نفري خود امام موسي صدر بوده‌اند! واقعاً اين نوع اتهامات نه­تنها غيرمتشرعانه است بلكه ناجوانمردانه هم هست. وقتي كسي در غياب ايشان و در حين گرفتاري ايشان مي‌گويد كه مگر من مي‌گذارم او را به ايران تحويل بدهند، آن وقت اگر اين آقا بعداً بيايد بنويسد كه امام موسي صدر باعث شد تا ما گرفتار شويم، ما اين تهمت را از اين فرد نمي‌پذيريم چون طرف اصلي خودش به صراحت به من گفته كه ما نمي‌گذاريم چنين اتفاقي بيفتد. و البته توقيف ايشان اصلاً به امام موسي صدر ارتباطي ندارد، ايشان در يك جرياني دستگير شدند و آقاي نفري هم در همان جريان بودند. به هرحال ما اميدواريم كه آقاي فارسي در چاپ‌هاي بعدي كتاب خود اين خاطرات را اصلاح كنند، چون ماندن اين نوع جملات در كتاب‌ها به نظر من كار درستي نيست. البته خود آقاي نفري هم طي مصاحبه‌اي كه در همين مجموعه چاپ مي‌شود توضيح كافي در اين زمينه داده‌اند و ادعاي آقاي فارسي را تأييد نمي‌كنند.

 

نامة بنده طبق معمول! تند و تيز و گزنده! بود كه خدمت ايشان فرستادم و نوشته بودم كه ما صداي شما را از «صوت‌الثورة الفلسطينيه» بايد بشنويم، ولي متأسفانه مي‌بينيم كه فالانژها مطالب شما را پخش مي‌كنند. نامة من لحن نامناسبي داشت و همان‌طور كه عرض كردم اين ناشي از آن بود كه اخبار دريافتي ما اخباري نبود كه مسرت‌بخش باشد و سؤال­برانگيز بود، لذا موضوع را با خود ايشان مطرح كردم. پاسخ امام موسي صدر در عين اينكه قانع­كننده بود آموزنده هم بود. براي اينكه در مقابل لحن تند نامه، ايشان خيلي بزرگواري نشان داده بودند. من اگر شخصاً چنين نامه‌اي را دريافت مي‌كردم، اگر مقابله به مثل نمي‌كردم، حداقل جواب نامه را نمي‌دادم. ولي خوشبختانه ايشان با آن نامه چندين صفحه‌اي كه صريح هم پاسخ داده بودند، نه­تنها بنده و دوستان را روشن ساختند، بلكه آموزشي هم دادند كه در اعتماد به مطالب شنيده شده و عكس‌العمل‌ها بايد مراعات حدود و حقوق افراد را بكنيم. به هرحال در اين مجموعه من نامة خودم را نمي‌آورم ولي متن كامل پاسخ امام موسي صدر را در آخر همين بخش مي‌آورم تا به عنوان يك سند در مورد مسائل لبنان و روابط امام موسي و شيعيان با فلسطيني‌ها، مورد توجه قرار بگيرد .

 

به هرحال به نظر من، اين مسئله برمي‌گردد به همان برداشت صحيحي كه ايشان از اسلام داشتند و در مورد برخورد با مذاهب و طوايف ديگر، عين همان روش رسول خدا و پيامبر اكرم ص و ائمه هدي (عليهم‌السلام): تندخو و غليظ‌القلب نبود و با همه با محبت و احترام برخورد مي‌كرد.

 

مخالفين سياسي ايشان در لبنان، مثل كامل اسعد كه قبل از آمدن آقاي صدر حكومتي خودمختار! براي خود ايجاد كرده بود. و يا اعيان و اشرافي كه هميشه از توده‌هاي مردم سوءاستفاده مي‌كردند، خوب اينها كنار زده شده بودند و توده‌هاي محروم و پابرهنه‌ها با امام موسي صدر بودند. شخصيت‌هاي قبلي شيعه كه كنار گذاشته شده بودند، خوب طبيعي است كه گوشه و كنار مخالفت­‌هايي را با ايشان داشته باشند، ولي امام موسي صدر هميشه در برخوردشان با اينها خيلي صميمانه و دوستانه بود كه يكي، دو مورد آن را من خودم شاهد بود، گويا كه اصلاً هيچ اختلافي بينشان نيست.

بعضي از علماي شيعه كه در لبنان بودند و موقعيت خود را از دست‌رفته مي‌ديدند و با روش امام موسي صدر سازگار نبودند، كه در رأس آنها مرحوم شيخ محمدجواد مغنيه بود. خوب امام موسي صدر هميشه احترام آن‌ها را حفظ مي‌كرد، غياباً و حضوراً. يكي، دوبار كه در حضور ايشان صحبت مرحوم شيخ محمدجواد مغنيه پيش آمد، خيلي از ايشان تعريف كردند، از كتاب‌هايشان و از تأليفاتشان. خوب اين يك اخلاق انساني و اسلامي است كه واقعاً اگر ما مدعيان اخلاق اسلامي اين روش را داشته باشيم خيلي از كارها درست مي‌شود. ولي متأسفانه ما حتي در داخل كشور اسلامي خود مي‌بينيم كه هركس در مسائل سياسي به ظاهر هم‌عقيدة ما نيست، او را متهم مي‌كنيم و طرد مي‌كنيم، يعني دافعه‌مان از جاذبه‌مان قوي‌تر هست و اميدواريم كه خداوند اين نقيصه را اصلاح كند و دوستاني را كه چنين انديشه مي‌كنند و چنين روشي دارند به راه راست هدايتشان كند و آنها را سعه صدر عنايت فرمايد. البته به اين نكته هم اشاره كنم كه متأسفانه روش مرحوم شيخ مغنيه كه مدت چند سالي از اواخر عمر خود را در قم به‌سر برد و ما هم زياد با ايشان ديدار داشتيم، چنين نبود و در مورد امام موسي صدر و در قلب شهر وي، در مورد ايشان حفظ‌الغيب نمي‌كرد، ولي از واكنش منفي امام موسي صدر، هيچ خبري نبود.