در همۀ زمینه های علمی، اجتماعی، فرهنگی و... تقریب می تواند فعالیت های تأثیرگذاری داشته باشد. برای مثال اگر تقریب بتواند در زمینه های علمی و فرهنگی به دامنۀ کار تحقیقی و پژوهشی خود توسعه دهد، به همان اندازه هم می تواند آثار مثبتی در جوامع اسلامی از خود به یادگار بگذارد. می توان اشاره کرد که تهیه و تنظیم روایات مشترک بین شیعه و سنی که تاکنون 52 جلد آن از سوی مجمع تقریب در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است، کوشش ماندگار بسیار پُرباری بوده و در واقع گام بسیار بلندی در تحقّق اهداف اصلی تقریب به شمار می رود. یعنی این پژوهش علمی، به خوبی به همگان نشان می دهد منبع اصلی روایات در شیعه و سنی در واقع یکی است. همان طور که مفهوم و محتوای آنها تقریباً یکی است. وقتی این نکتۀ اساسی بر عموم پیروان مذاهب اسلامی، با دلیل و برهان و به طور مستند روشن گردید، تردیدی نباید داشت که اهداف اصلی تقریب، محقّق شده است. البته تلاش و کوشش در زمینه های دیگر مورد نیاز و توجه بلاد اسلامی و مردم مسلمان، می تواند ابعاد دیگری را در تحقّق اهداف تقریب پوشش بدهد که این امر، به علّت اهمیتی که دارد، نیاز به برنامه ریزی دقیق و اساسی دارد که امیدواریم موضوع بحث یکی از کنفرانس های آیندۀ وحدت اسلامی قرار گیرد و اندیشمندان و فرهیختگان جهان اسلام در این زمینه، آراء و افکار خود را مطرح سازند و پیشنهادهای قابل اجرای خود را در اختیار مسئولین قرار دهند.

 

از آغاز پیروزی نهضت اسلامی و پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) این توطئه ها و تفرقه افکنی ها، به طرق گوناگون، از سوی عوامل داخلی و خارجی آغاز شده است. یعنی دشمنان اسلام ـ و در طلیعۀ آنها یهود و نصاری ـ برای سرکوب حرکت اسلامی و جلوگیری از گسترش روزافزون اسلام در دنیا، به هر وسیله ای که امکان داشته، توسّل جسته و ضد اسلام قیام و عمل کرده اند. البته در طول تاریخ اسلام، توطئه ها با توجّه به شرایط و امکانات در جهان اسلام طرح و به مرحله اجرا در آمده است و در مواردی هم به علت غفلت مسلمانان، متأسفانه به نتیجۀ مطلوب خود رسیده اند. اما آنچه در این میان از هر توطئه ای خطرناک تر و زیان بارتر است، مسئلۀ تفرقه افکنی است که هم توسط دشمنان خارجی و هم به وسیلۀ ایادی داخلی آنها و کسانی که منافع پست و شخصی خود را در استمرار تفرقه بین مسلمانان می یابند، به طور مستمر ادامه یافته است. متأسفانه در عصر ما، ارتجاع عرب و صاحبان ثروت و قدرت، برای حفظ منافع خود، از هر وسیله ای برای ایجاد تفرقه و دشمنی بین مسلمانان، حتی در بین مذاهب اربعه برادران اهل سنّت استفاده کرده اند و در این راستا هر رسانه ای را به کار گرفته اند و با نشر اکاذیب و جعل احادیث و پخش تحریفات، خواسته اند که به اهداف غیراخلاقی و غیرانسانی خود برسند و متأسفانه تا حدودی هم در بلادی که فضای بستۀ سیاسی دارند، موفّق بوده اند. اما باید گفت که این توطئه های شوم دشمنان خارجی، سرانجام توسط علماء آگاه و روشن فریقین، خنثی خواهد شد و با گسترش آگاهی مردم و بیداری اسلامی و پیروزی اسلام گرایان در میدان های اجتماعی سیاسی، آثار شوم و زیان بار آن از بین خواهد رفت. البته همه می دانیم که دشمنان به ویژه مزدوران داخلی آنان با پوشش های مختلفی به صحنه می آیند تا به تفرقه افکنی دامن بزنند. از جمله این پوشش ها، نشر اکاذیب در مورد عقاید شیعه در رابطه با تحریف قرآن، مسئلۀ تقیّه، سب و لعن مخالفین و یا اصحاب حتّی امّهات المؤمنین و یا مسائل عقیدتی دیگر است که متأسفانه تاکنون آثار منفی بسیاری در بلاد اسلامی داشته است. ولی خوشبختانه با روشنگری علماء شیعه و نشر حقایق (دربارۀ مثلاً عدم تحریف قرآن و یا مفهوم واقعی تقیّه و اینکه دوران آن که برای حفظ جان بوده، سپری شده و دیگر نیازی به اجرای تقیّه نیست) بسیاری از مشکلات حل شده اند و در مورد سب و لعن مقدسات مذاهب اسلامی هم علی رغم ادامۀ آن از سوی کسانی که خود را به غلط سلفی می نامند و همه را ـ حتی اهل سنت را ـ هم تکفیر می کنند، رهبران مذهبی شیعه در ایران و عراق و لبنان، همواره در مقابل آن موضع منفی گرفته و شیعیان را از هر گونه سب و لعنی منع کرده اند و خوشبختانه فتوای اخیر حضرت آیت الله خامنه ای ـ حفظه الله ـ و به دنبال ایشان جمعی دیگر از علما عظام، باب فتنه را بست و در واقع این فتوا در مورد حرام بودن اهانت به مقدّسات مذهبی دیگران، فصل الخطابی در این زمینه بود و پس از آن، کسانی که باز این قبیل امور را مطرح می کنند باید بدانند که کج راهه می روند و نیت خیر و اصلاح ندارند و عاقبت امور هم به نفع آنان نخواهد بود: «و اما الزیاد فیذهب جفاء واما یا منفع الناس، فیمکث فی الارض».

 

نقش اصلی این کنفرانس ها که به یاری خدا همه ساله با موفّقیت از سوی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ایران برگزار می شود، آگاهی بخشی و روشن نمودن حقایق و نشان دادن واقعیت های موجود بر کسانی است که از بلاد مختلف به ایران می آیند و پس از شرکت در این کنفرانس ها و گفت و گو با علماء بزرگ شیعه و آشنایی با مفاهیم واقعی تشیّع و شناخت حقیقت، در مراجعت به بلاد خود به عنوان یک سفیر، به روشنگری می پردازند و مردم مسلمان دیگر بلاد اسلامی را با حقایق جامعۀ ایران اسلامی آشنا می سازند و این یکی از آثار مثبت و ارزندۀ این کنفرانس هاست. البته گفت و گوها در طول مدّت برگزاری کنفرانس وحدت و دیدارها با شخصیت های برجسته و فرهیخته و سفر به نقاط مختلف کشور و تماس با برادران اهل سنّت در ایران و... نقش پُرباری در دفع شبهات و روشن شدن حقایق دارد که امیدواریم همه ساله با برنامه ریزی های دقیق تر و دعوت از شخصیت های تأثیرگذار، برقرار باشد که بی تردید آثار درازمدت از آثار کوتاه مدت آن ارزشمندتر و ماندگارتر خواهد بود.

 

أنّه من یتقّ و یصبر فان الله لا یضیع أجر المحسنین