آیت الله فقید تحصیلات خود را در زادگاه خویش آغاز نمود و سطوح عالیه را نزد مرحوم سلطان العلماء (صاحب حاشیه بر کفایه) و حاج شیخ جعفر شیثی فراگرفت و در سال 1332 هـ . ق که مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در اراک حوزۀ علمیه دایر کرد، آیت الله اراکی از جمله فضلائی بود که در حوزه درس وی شرکت نمود و مدت هشت سال از درس خارج فقه و اصول آن استاد بزرگ در حوزه اراک بهره ها گرفت.

در سال 1340 که آیت الله حائری به قم انتقال یافت و حوزه علمیه قم را تأسیس نمود فقید سعید نیز به همراه استادش به قم هجرت نمود و مجدداً در حلقه درس حاج شیخ حضور یافت. و تا آخر عمر آن مرد بزرگ (1355 هـ . ق) از محضرش استفاده کرد و درس ها و بحث های او را می نگاشت و بیش از همه شاگردان حاج شیخ به تحریر درس های او همت گماشت و در میان شاگردان حاج شیخ کمتر کسی به اندازه او (یعنی 23 سال) از درس استاد بهره برد. آیت الله اراکی پس از رحلت استاد، گمشده خود را نزد یکی دیگر از استوانه های فضیلت و تقوا و علم و فقاهت حوزه مرحوم آیت الله سید محمدتقی خوانساری یافت و چنان شیفته علم و تقوای او گردید که سایه به سایه به دنبال او راه می رفت و در درس های او حاضر می شد و علیرغم فضائل علمی، بسان یک شاگرد مبتدی، در برابر استاد زانو می زد و برخی از دروس او را نیز به رشته تحریر کشید.

آیت الله خوانساری که در سال 1331 (1371 هـ . ق) رحلت نمود، شاگردانش دور آیت الله اراکی را گرفته و از او درخواست نمودند که درس آیت الله خوانساری را ادامه دهد، او نیز درخواست آنان را پذیرفت و نزدیک به سی سال بر کرسی تدریس نشست و گروهی را در فقه و اصول پرورش داد. آیت الله اراکی پس از آیت الله خوانساری به اقامۀ نماز جمعه در قم پرداخت و جمعیت انبوهی از علما و فضلا و مردم متدین قم در نماز او شرکت می کردند و فیض می بردند، فقید سعید با نقل احادیث و روایات از پیامبر اکرم و ائمه هدی دل های مؤمنین را روشن می ساخت.

تألیفات

از آیت الله اراکی آثاری چند باقی مانده که عبارتند از:

 تقریرات بحث مرحوم آیت الله شیخ محمد سلطان العلماء

                                                                              ***
از آغاز حرکت اسلامی، با آن همراه بود... و پس از پیروزی انقلاب اسلامی با آن همگام... و تا آخرین روز حیات نیز به اهداف انقلاب وفادار ماند و با دل و جان از رهبری انقلاب و آرمان های آن دفاع نمود و در واقع او خود را وقف اسلام و انقلاب نمود و یک قرن تمام در راه خدا کوشید و سرانجام با قلبی مطمئن و نفسی آرام به حق تعالی پیوست. در پیام تسلیتی که از سوی رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای به مناسبت رحلت حضرت آیت الله العظمی اراکی صادر شده، آمده است: «... این عبد ممتحن خدا و عالم و زاهد و پارسا و این ذخیرۀ گرانبهای الهی در روزگار ما و این بقیه سلف صالح و یادگار اساتین علم و عمل و تقوا از جمله برگزیدگانی بود که عمر طولانی و پربرکت را بی کمترین خدشه و شائبه ای در طهارت و نزاهت و قداست و معنویت به سر آورد، راه خدا را با گامی استوار و اراده ای خلل ناپذیر طی کرد و یک قرن دل و جان منور و پاکیزه خود را در برابر جلوه های رنگارنگ دنیای فانی، تسلیم ناپذیر و تسخیرناپذیر نگاه داشت.

در امتحان های دشواری که در یک زندگی صدساله و در حوادث بزرگ و کوچک آن در برابر هر کسی قرار می گیرد مانند کوه استوار و بی تزلزل باقی ماند هرگز به دنیا و مقام و جلال آن نیندیشید و هرگز احساسات شخصی ایشان را از شناختن و پیمودن راه خدا بازنداشت. به سوی شهرت و محبوبیت و مقبولیت قدمی برنداشت و آن گاه که مقدس ترین و گرامی ترین نوع شهرت و محبوبیت با انتخاب شدن از سوی میلیون ها انسان مؤمن به مرجعیت تقلید به سراغ ایشان آمد با آنان کریمانه و بزرگ منشانه روبه رو شد. اگرچه حاجت مردم را بر آورد و از آنان در راه خدا دستگیری کرد. اما خود همان عبد محتاج الهی باقی ماند و دل خاشع و روح پارسای خود را با محبت الهی و ولایت اولیای معظم خدا بیش از پیش پیوند زد...»
                                                                                ***
مرحوم آیت الله اراکی، به علت ارادت خاصی که به والد ماجد و اخوی بزرگوار، آیت الله سید احمد خسروشاهی داشت، اینجانب را نیز هر وقت می دید، مورد تفقد قرار می داد و احترامی که در سنین بالا به این طلبه کوچک روا می داشت، حاکی از پاکی دل و نفس زکیّه او بود و شاید هم در عمل نیز می خواست آموزش های خود را به این تلمیذ کوچک خود، تکمیل نماید.
چند سال پیش، در آخرین دیدار خصوصی با معظم له، که فرزند برومندشان حجت الاسلام والمسلمین حضرت آقای شیخ ابوالحسن مصلحی هم حضور داشتند، در پاسخ سؤالات من، درباره اخوی مطالبی فرمودند که یادداشت کردم و اینک برای تکمیل بحث، متن آن را در اینجا می آورم:
«... مرحوم والد شما تبحّری در فقه داشت. شرحی بر قواعد علامه نوشته اند که متأسفانه ناتمام ماند و شرحی بر مکاسب نوشته اند که تعرضی دارند بر مطالب حاشیتین مرحوم آخوند و مطالب سید، ... شرح خیارات نفس گرم ایشان را در فقه نشان می دهد. من مخطوط شرح قواعد را هم دیده ام که از انشراح صدر و تسلط ایشان در ابواب فقه بر می آید و نشان می دهد که خیلی مسلط بر فقه بودند. خود آقا سید احمد، اخوی هم بالوراثه از پدر نفس گرمی در فقه و اصول و تبلیغ داشت. روزی به منزل ما آمد و گفت: سعه الدار دلیل علی سعاده صاحب الدار.

مدت مدیدی در امور معنوی و اخلاقی مشغول بود و متعدد به مشهد مقدس مشرف می شد و آخر هم پس از وفات در جلو بقعه ای در مشهد، در صحن قدیم دفن شد. در قم درس حاج شیخ حاضر می شد و بیشتر در درس آقای خوانساری شرکت می کرد. ایشان نجف نرفت ولی آقا سید ابوالفضل در نجف تحصیل نمود. در مورد نامه ای که به خط من است، ابوی موافقت نکرد و ایشان بلافاصله به تبریز مراجعت نمود... من به ایشان خیلی علاقه داشتم. مرد مخلصی بود و اهل علم و معرفت... بعدها هر وقت که قم می آمدند، دیدار ما تجدید می شد.. خداوند ایشان را رحمت کند...»

... سالیان دراز و در دورانی که هنوز نماز جمعه مقام و موقع خاص خود را نیافته بود، ولی او به اقامه آن در قم می پرداخت، هر روز جمعه از سخنان اخلاقی وی بهره مند بودیم و به خاطر دارم که در کنار طلابی چون حقیر، علماء و اساتید بزرگواری چون: مرحوم آیت الله شیخ مرتضی حائری، آیت الله منتظری، آیت الله مشکینی، آیت الله شیخ علی پناه در مسجد امام، اغلب در نماز جمعه وی حضور داشتند.
... بی شک آیت الله اراکی، آخرین یادگار از نسل بزرگ مردانی بود که روزگار به این زودی ها و به این آسانی، نظائر آنها را تحویل جوامع اسلامی نخواهد داد. مردانی که اسوه علم و تقوا بودند. امید که حوزه های ما از نظائر آنان هرگز محروم نمانند.